Adak orucu adında bir oruç çeşidi yoktur.
Ancak, Oruç tutacağını adayan bir kişi, bunu kendisine zorunlu hâle getirmiştir.
Bu durumda, bu orucu tutmak kişiye Vacip olur.
Fıkıh âlimlerimizin, müctehid imamlarımızın koyduğu ölçü şudur:
Yapılan adağın cinsinden, farz veya vacip bir ibadet varsa, o doğrultuda yapılan adağı yerine getirmekte de vacip olur.
Mesela, dinimizde oruç ibadeti vardır.
Kur’an-ı Kerim’de orucun farz olduğu anlatılmaktadır.
Dinimizde Ramazan Orucu farzdır.
Bir insan durup dururken kendisine farz olmadığı bir anda bir adak yaparsa; şu işim şöyle olursa şu kadar gün oruç tutacağım gibi bir adakta bulunursa, o işi gerçekleştiğinde, o orucu tutması vacip olur, yani farz duruma gelir.
Fakat, cinsinden vacip, farz olmayan bir şeyi adamakla, adak olmaz.
Mesela; “şöyle bir işim var, hastam var, hastalığım var, bu düzelirse ben bir mevlit okutacağım” diye adak yapsa, bu adak yerine getirilmesi gereken bir adak olmaz.
Çünkü mevlit okutmak cinsinden farz bir ibadet yok, vacip bir ibadet yok.
Olmadığı için, böyle bir şeyi adamak insanı borçlandırmaz.
Oruç tutacağım diye adarsa, tutacaktır. Çünkü adadığı şeyin cinsinden farz var. Oruç farz.
Namaz kılacağım diye adarsa, kılacaktır. Çünkü adadığı şeyin cinsinden farz var. Namaz farz.
Sadaka vereceğim diye adarsa, verecektir. Çünkü sadakanın zirvesinde farz olan zekat var.
Kurban keseceğim diye adarsa, o kurbanını kesmesi gerekir. Çünkü kurban cinsinden Kurban Bayramı günlerinde kesilen veya hacda hacıların kestiği kurban var.
Karşılığında, farz veya vacip ibadet olan bir şeyi adayan kişi, mutlaka onu yerine getirecektir.
Bu soruda geçtiği gibi, oruç adamış ise, orucu tutacaktır.
Hemen mi?
Evet hemen.
Bir mazeret yoksa hemen tutacaktır.
Adağın karşılığı yerine geldiği andan itibaren, sıra artık o ibadeti yapmaya gelir.
Adak adayan kişinin dileği gerçekleşmezse, adağını yerine getirmesi gerekmez.
Yani hastam iyi olursa veya gurbette bulunan yakınım gelirse, demişse bunlar gerçekleşmeden adağını yerine getirmesi gerekmez.
Fakat gerçekleştiği andan itibaren eğer mazereti yoksa hemen verdiği sözü, Allah’a verdiği sözü yerine getirecektir.